Policosanol (GDL-5)

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Policosanol (GDL-5) là một chất bổ sung trong chế độ ăn uống mà một số người dùng để giảm cholesterol. Hợp chất này chủ yếu có nguồn gốc từ mía. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về Policosanol (GDL-5).

1 Tổng quan về Policosanol (GDL-5)

1.1 Policosanol (GDL-5) là gì?

Policosanol (GDL-5) được hiểu như một thuật ngữ chung dùng để chỉ hỗn hợp các rượu chính béo phân tử cao thuộc nhóm Cosanol. Policosanol thường xuất hiện trong cây mía đường, Mật Ong, cám gạo hoặc mầm lúa mì. Policosanol có chứa các thành phần như: octacosanol, Triacosanol, Nonacosanol, Hexacosanol có hiệu quả vượt trội trong việc kiểm soát tốt nồng độ Cholesterol và điều khiển lượng mỡ máu.

1.2 Nguồn gốc của Policosanol

Policosanol có nguồn gốc từ quá trình thủy phân este sáp và tách thành phần rượu. Các báo cáo xác định thành phần trong policosanol từ nguyên liệu thô đã được công bố. Tám loại rượu béo béo trong 1 nghiên cứu là 1-tetracosanol, 1-hexacosanol, 1-heptacosanol, 1-octacosanol, 1-nonacosanol, 1-triacontanol, 1-dotriacontanol và 1-tetratriacontanol mỗi loại có 24 đến 34 cacbon. Ba hợp chất phân lập từ sáp ong Trung Quốc được xác định là dotriacontanol, triacontanol và octacosanol trong một báo cáo khác. Cấu trúc cacbon bão hòa làm cho policosanol có tính kỵ nước.

1.3 Tên gọi

Policosanol

Tên gọi khác: Polycosanol, Octacosanol, 1-Octacosanol, N-Octacosanol, Rượu Octacosyl

1.4 Công thức hóa học

CTCT: CH3-(CH2)n-CH2OH; n=24-34

2 Nguồn gốc của Policosanol

Policosanol có nguồn gốc từ quá trình thủy phân este sáp và tách thành phần rượu. 5 Các báo cáo xác định thành phần trong policosanol từ nguyên liệu thô đã được công bố. Tám loại rượu béo béo trong 1 nghiên cứu là 1-tetracosanol, 1-hexacosanol, 1-heptacosanol, 1-octacosanol, 1-nonacosanol, 1-triacontanol, 1-dotriacontanol và 1-tetratriacontanol 5, 6, 7, mỗi loại có 24 đến 34 cacbon. 5 Ba hợp chất phân lập từ sáp ong Trung Quốc được xác định là dotriacontanol, triacontanol và octacosanol trong một báo cáo khác. 2 Cấu trúc cacbon bão hòa làm cho policosanol có tính kỵ nước.

3 Policosanol (GDL-5) có tác dụng gì?

3.1 Giảm cholesterol

Tác động của Policosanol đối với cholesterol được thực hiện thông qua việc giảm tổng hợp và thoái hóa bước giới hạn tốc độ sinh tổng hợp cholesterol, enzyme 3-hydroxy-3-methylglutaryl coenzym A (HMG CoA) reductase. HMG-CoA là loại enzyme tương tự được nhắm tới bởi thuốc statin.

Gần đây người ta cũng đã chứng minh rằng tác dụng của policosanol, cũng như statin, đối với việc điều chỉnh lipid là khác nhau tùy theo kiểu gen của bệnh nhân. Trong tế bào ung thư gan và gan chuột, policosanol đã thúc đẩy quá trình phosphoryl hóa Adenosine monophosphate kinase, enzyme chính xúc tác quá trình phosphoryl hóa HMG CoA reductase, do đó làm giảm hoạt động của nó. 

Policosanol đã ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa lipoprotein mật độ thấp (LDL) thông qua việc tăng liên kết, hấp thu và thoái hóa LDL. 

Tuổi tác và tình trạng hút thuốc đã được chứng minh là có tác động đến tác dụng của policosanol đối với nồng độ lipid cũng như chức năng bao gồm khả năng chống oxy hóa, chống glycation và kích thước hạt lipoprotein mật độ cao (HDL). 

Tuy nhiên tuyên bố chung năm 2017 của Hiệp hội Tiểu đường Ý (ISD) và Hiệp hội Nghiên cứu Bệnh xơ cứng động mạch Ý (ISSA) về dược phẩm dinh dưỡng để điều trị chứng tăng cholesterol máu cho biết dữ liệu về việc sử dụng policosanol để giảm cholesterol là không thuyết phục; không có khuyến nghị.

3.2 Giảm đau cách hồi liên tục

Sự kết tập tiểu cầu được cho là sẽ giảm khi sử dụng policosanol thông qua việc giảm tổng hợp tromboxane B2

Do đó Policosanol thường được sử dụng phổ biến nhất để điều trị đau chân khi tập thể dục do lưu lượng máu kém (chứng đau cách hồi không liên tục).

Nhiều thử nghiệm cho thấy vai trò của policosanol trong việc ức chế kết tập tiểu cầu và đau cách hồi từng cơn. 

3.3 Tác dụng khác

Policosanol đã được sử dụng để làm giảm sự tăng sinh cơ trơn và cải thiện các triệu chứng liên quan đến bệnh tim mạch. 8 Kết hợp với việc bổ sung axit béo omega-3, việc sử dụng policosanol có liên quan đến việc cải thiện trạng thái tâm trạng và giảm thời gian phản ứng ở các vận động viên được bổ sung trong 21 ngày.

4 Policosanol được sử dụng như thế nào?

Policosanol thường được bắt đầu ở mức 5 mg/ngày và tăng liều lên tới 20 mg/ngày đối với chứng tăng cholesterol máu. Việc sử dụng bổ sung 40 mg/ngày trong 30 ngày đã được sử dụng cùng với phác đồ kháng tiểu cầu sau khi đặt stent qua da.

5 Tác dụng không mong muốn của Policosanol

Hầu hết các nghiên cứu cho thấy policosanol có nguồn gốc từ mía được dung nạp tốt với ít tác dụng phụ. Một số Tác dụng không mong muốn của Policosanol đã được báo cáo bao gồm:

• Khó tiêu
• Phát ban da
• Đau đầu
• Mất ngủ
• Giảm cân

6 Tương tác thuốc của Policosanol

⇒ Mời quý bạn đọc xem thêm: Captopril: Thuốc điều trị tăng huyết áp, suy tim

7 Thận trọng khi sử dụng Policosanol

7.1 Policosanol có nên sử dụng cho phụ nữ có thai và cho con bú không?

Do thiếu nghiên cứu về độ an toàn, không nên sử dụng policosanol cho người đang mang thai hoặc đang cho con bú hoặc những người mắc một số bệnh lý nhất định. Nên thông báo trước với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng trên các đối tượng này.

7.2 Độc tính của Policosanol

Các nghiên cứu hạn chế trên động vật và con người đã cho thấy policosanol an toàn. Ở chuột, sử dụng policosanol không ảnh hưởng xấu đến hiệu suất sinh sản và sự phát triển của thai nhi. Policosanol cũng không gây quái thai ở chuột và thỏ.  Không có bằng chứng về khả năng gây ung thư ở chuột nhắt ngay cả ở liều tương đương liều 20 mg/ngày ở người. 

8 Policosanol có trong thực phẩm nào?

Ngoài việc đã được bổ sung trong các chế phẩm TPCN đang được bán trên thị trường. Policosanol có thể được tạo ra từ một số loại thực phẩm nhất định như: 

• Sáp ong
• Hạt ngô
• Hạt giống nho
• Lá trà xanh
• Cây kế sữa
• Hạt tía tô
• Cám gạo
• Cao lương
• Sáp mía
• Cám lúa mì

9 Chế phẩm có chứa Policosanol 

Hiện trên thị trường đang lưu hành các chế phẩm thực phẩm chức năng bổ sung Policosanol dưới dạng viên nén, viên nang cứng, viên nang mềm,....nhằm hỗ trợ điều trị làm giảm nồng độ Cholesterol trong máu, giảm nguy cơ mỡ máu và 1 số tác dụng khác tùy vào mỗi chế phẩm. 

10 Các câu hỏi thường gặp về Policosanol 

10.1 Policosanol có thể hạ huyết áp không?

Một số nghiên cứu ban đầu cho thấy dùng policosanol có thể làm giảm huyết áp ở những người bắt đầu bị huyết áp cao.

Một đánh giá năm 2019 của 19 nghiên cứu với hơn 2.200 người trưởng thành đã kết luận rằng liều policosanol hàng ngày (từ 5 đến 20 miligam) làm giảm cả huyết áp tâm thu và tâm trương , mặc dù ở các mức độ khác nhau.

Tuy nhiên các chuyên gia vẫn cho rằng chưa đủ bằng chứng để chứng minh hiệu quả của Policosanol trong trường hợp này

10.2 Policosanol có tác dụng giảm cân không?

Một nghiên cứu nhỏ được công bố vào năm 2017 cho thấy những người trưởng thành dùng 10 miligam (mg) policosanol mỗi ngày trong 8 tuần đã giảm khối lượng mỡ trong cơ thể. Tuy nhiên kết quả này là không giống nhau ở mỗi cá thể. Trong số 49 người tham gia, những người trẻ tuổi không hút thuốc đã giảm được 30% khối lượng mỡ trong cơ thể, trong khi những người trẻ tuổi hút thuốc và những người tham gia ở độ tuổi trung niên giảm khoảng 10%.

Do vậy kết luận này vẫn nên được nghiên cứu thêm.

⇒ Mời quý bạn đọc xem thêm: Digoxin: Thuốc điều trị suy tim, loạn nhịp thất

11 Nghiên cứu mới về Policosanol 

Bổ sung Policosanol cải thiện đáng kể huyết áp ở người lớn: Đánh giá hệ thống và phân tích tổng hợp các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng

Mục đích của nghiên cứu: Policosanol chứa hỗn hợp rượu béo nguyên chất đậm đặc chiết xuất từ ​​​​sáp mía và được công nhận là thuốc giảm cholesterol nhưng các nghiên cứu trước đây đã báo cáo rằng nó cũng có thể hữu ích trong việc giảm huyết áp.

Kết quả nghiên cứu: Tất cả các phân nhóm đều cho thấy tác dụng đáng kể của việc bổ sung policosanol ngoại trừ những bệnh nhân mắc chứng rối loạn lipid máu hỗn hợp đối với huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương và những đối tượng thừa cân đối với huyết áp tâm trương.

Kết luận: Policosanol có thể làm giảm đáng kể SBP và DBP; cần có các nghiên cứu dài hạn trong tương lai để xác nhận những phát hiện này trong dân số nói chung.

12 Tài liệu tham khảo

• Tác giả Moein Askarpour và cộng sự (đăng ngày 23 tháng 3 năm 2019). Policosanol supplementation significantly improves blood pressure among adults: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, Pubmed. Truy cập ngày 22 tháng 09 năm 2023
• Chuyên gia Drugs.com. Policosanol, Drugs.com. Truy cập ngày 22 tháng 09 năm 2023